Wat is het, symptomen, diagnose en behandeling
Heupdysplasie is een gewrichtsaandoening die helaas veel bij honden voorkomt. ‘Dysplasie’ betekent ‘abnormaal gevormd’. Bij deze aandoening gaat het dus om een afwijking van het heupgewricht. Het gewricht is niet goed gevormd, zodat de heupkom en heupkop niet goed in elkaar passen. Daardoor ontstaan pijn en instabiliteit bij het lopen. Als gevolg van heupdysplasie kan het kraakbeen gaan slijten. Daardoor krijgt de hond op den duur ook last van artrose.
Waardoor ontstaat heupdysplasie bij honden?
Het skelet van een honden-embryo bestaat uit een structuur van kraakbeen. In de periode voor de geboorte wordt dit zachte weefsel vervangen door bot. Alleen tussen de benige delen en aan de botuiteinden blijft kraakbeen aanwezig. Dit worden de groeischrijven genoemd. Groeischijven zorgen dat de botten na de geboorte zowel in de lengte als in de breedte verder kunnen groeien. Het skelet van de hond is uitgegroeid op het moment dat alle groeischijven zijn vervangen door bot. Dit duurt ongeveer één tot anderhalf jaar. Tijdens dit proces kan veel misgaan. Voor een goede ontwikkeling van het heupgewricht is het namelijk belangrijk, dat de kop en de kom goed in elkaar passen. Als dit niet het geval is, dan wordt de kom te ondiep. Heupdysplasie kan ook worden veroorzaakt als er te weinig kraakbeen wordt gevormd op de gewrichtskop. Deze blijft dan klein en kwetsbaar. Een derde oorzaak is een belemmering van de skeletgroei. Daardoor wordt de contacthoek tussen kom en kop tijdens de groei onvoldoende aangepast.
Waarom krijgen honden met HD ook last van artrose?
Heupdysplasie wordt dus veroorzaakt door een stoornis in de gezonde ontwikkeling van de heupkom en heupkop. Doordat deze belangrijke onderdelen van het gewricht niet goed in elkaar passen, raakt het gewricht misvormd. Er ontstaat speling en het gewricht wordt instabiel. Dit leidt tot slijtage van het kraakbeenlaagje, waarmee zowel de kop als de kom bekleed zijn. De kraakbeenschilfertjes veroorzaken vervolgens ontstekingen in de gewrichten. Dus honden met HD krijgen na verloop van tijd ook last van artrose.
Wat zijn de risicofactoren van HD bij honden?
De precieze oorzaak van heupdysplasie bij honden is nog niet achterhaald. Wel kunnen de risicofactoren worden aangegeven. Erfelijke eigenschappen spelen de grootste rol bij de ontwikkeling van deze aandoening. Tot op heden is echter nog geen gen ontdekt dat verantwoordelijk kan worden gehouden voor de ontwikkeling van HD. Ouderhonden met heupdysplasie kunnen een gezonde pup krijgen. En ouderhonden zonder deze aandoening kunnen een pup krijgen die deze aandoening wel ontwikkelt. Pups die te energierijke voeding krijgen, groeien te snel. Dit bevordert de ontwikkeling van heupdysplasie. Ook een verkeerde belasting van de gewrichten in het eerste levensjaar kan een factor zijn. Bijvoorbeeld trappen lopen, hollen op gladde vloeren en rennen achter stuiterende tennisballen. Het maken van lange wandelingen met een pup kan funest zijn. De nog niet volgroeide gewrichten raken dan overbelast, waardoor kraakbeen en bot op een verkeerde manier gaan groeien.
Wat zijn de symptomen van heupdysplasie bij honden?
Bij honden in de leeftijd van 4 tot 12 maanden is pijn het belangrijkste kenmerk van heupdysplasie. De pup gaat liever niet staan. Hij gaat liever zitten om het pijnlijke gewricht te ontlasten. Ook loopt hij door de pijn niet graag. Na een paar stappen gaat de hond weer zitten. Hij zal niet willen springen en klimmen, omdat deze bewegingen pijn in de heupen doen. Een beetje zwalken met de achterkant tijdens het wandelen, kan ook wijzen op HD.
De artrose neemt toe naarmate een hond ouder wordt. Dan komt hij moeilijk overeind na een periode van rust. Ook kan hij niet meer goed op de bank of in de auto springen. Het aangetaste heupgewricht kan niet zo gemakkelijk meer worden bewogen. Na een te zware inspanning kan de hond veel pijn voelen.
Australian kelpie
HD is geen aandoening die veelvuldig voorkomt bij Australian kelpies. Natuurlijk komt het in een enkel geval voor maar dan is het de vraag in hoeverre het als gevolg van een erfelijke dispositie, voeding of omgang is veroorzaakt.
